Cụ
Phan Châu Trinh là người Việt Nam đầu tiên (và duy nhất cho đến nay)
nhìn thấy trước cảnh “dịch chủ tái nô” (đổi chủ nhưng dân vẫn là nô
lệ)...Để tránh điều này, Cụ đã chỉ ra con đường giành độc lập – tự do
cho dân tộc là phải bắt đầu từ “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân
sinh”. Lời
tiên tri của Cụ xuất phát từ 10 nhận xét vô cùng tinh tế và chính xác
về đặc điểm con người Việt Nam mà đối chiếu thực tế ngày nay vẫn còn
nguyên thâm căn cố đế. Tiếc thay các thế hệ nối tiếp nhau đến nay vẫn
chưa thực hiện đúng theo lời lời giáo huấn của Cụ. Dẫu sao, chậm còn hơn
không bao giờ, mỗi người Việt Nam chúng ta dù sống ở đâu và làm việc
gì, còn trẻ hay đã già hãy chiêm nghiệm những lời dạy trên đây của bậc
Tiền bối đáng kính của dân tộc.
Mười điều Cần sửa đổi:
1.
Trong khi người nước ngoài có chí cao, dám chết vì việc nghĩa, vì lợi
dân ích nước; thì người nước mình tham sống sợ chết, chịu kiếp sống nhục
nhã đoạ đày.
2. Trong khi người ta dẫu sang hay hèn, nam hay nữ ai cũng lo học lấy một nghề; thì người mình chỉ biết ngồi không ăn bám.
3.
Trong khi họ có óc phiêu lưu mạo hiểm, dám đi khắp thế giới mở mang trí
óc; thì ta suốt đời chỉ loanh quanh xó bếp, hú hí với vợ con.
4. Trong khi họ có tinh thần đùm bọc, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau; thì ta lại chỉ quen thói giành giật, lừa đảo nhau vì chữ lợi.
5.
Trong khi họ biết bỏ vốn lớn, giữ vững chữ tín trong kinh doanh làm cho
tiền bạc lưu thông, đất nước ngày càng giàu có; thì ta quen thói bất
nhân bất tín, cho vay cắt cổ, ăn quỵt vỗ nợ, để tiền bạc đất đai trở
thành vô dụng.
6.
Trong khi họ biết tiết kiệm tang lễ, cư xử hợp nghĩa với người chết; thì
ta lo làm ma chay cho lớn, đến nỗi nhiều gia đình bán hết ruộng hết
trâu.
7.
Trong khi họ ra sức cải tiến phát minh, máy móc ngày càng tinh xảo; thì
ta đầu óc thủ cựu, ếch ngồi đáy giếng, không có gan đua chen thực
nghiệp.
8.
Trong khi họ giỏi tổ chức công việc, sắp xếp giờ nghỉ giờ làm hợp lý,
thì ta chỉ biết chơi bời, rượu chè cờ bạc, bỏ bê công việc.
9.
Trong khi họ biết gắng giỏi tự lực tự cường, tin ở bản thân; thì ta chỉ
mê tín nơi mồ mả, tướng số, việc gì cũng cầu trời khấn Phật.
10.
Trong khi họ làm việc quan cốt ích nước lợi dân, đúng là “đầy tớ” của
dân, được dân tín nhiệm; thì ta lo xoay xở chức quan để no ấm gia đình,
vênh vang hoang phí, vơ vét áp bức dân chúng, v.v…
Theo Thư viện VN
No comments:
Post a Comment